ՏԻՏՂՈՍԱԹԵՐԹ ՆՈՐ ՏԵՏՐԱԿ ԱՅԲՈՒԲԵՆԱԿԱՆ / Վայելուչ կարգաւ դասաւորեալ, և պէսպէս իրօք ճո/խացուցեալ, ’ի յուսումն մանկանց մերազնէից: / Յընտրութեան ’ի Հայրապետութի[ւն] Քրիստոսահիմն / Սրբոյ Աթոռոյն Էջմիածնի ամենից Հայոց՝ Տեառն / ԵՓՐԵՄ Շնորհազարդ Արք Եպիսկոպոսի, և / նարդենիս Գերզգօն Առաջնորդի ամենայն Հայոցն՝ որք / ’ի Ռուսաստան: / Եւ ’ի Առաջնորդութե[ան] Ս[ր]բ[ո]յ Ամենափրկչի վանին Տ[եառ]ն Յարութիւնի / Արք Եպիսկոպոս և Քաջ Հովի մերոյ որ ’ի Նորն Ջուղայ: / Յամին Տեառն․․․ 1809: / Եւ ’ի թուին Հայոց 1257: / Արդեամբք և Ծախիւք Պարոն Սարգիս Ծատուր / Աղայվէլեանց կոչեցելոյ, և ի նորին իսկ նորահաստատ։ / ՏՊԱՐԱՆԻ / ՈՐ / ’Ի ՄԱԴՐԱՍ։ / Արսեն Ղազիկյանի մատենագիտության մեջ (Հայկական նոր մատենագիտութիւն եւ հանրագիտարան, հտ․ Ա, Վենետիկ, 1909-1912, էջ 134-135) գիրքը նկարագրված է առանց հեղինակի տվյալի։ Ավելի ուշ գրքի մատենագիտական նկարագրությունը տեսնում ենք Հայկ Դավթյանի կազմած «Հայ գիրքը 1801-1850 թթ․» մատենագիտության մեջ (էջ 36)։ Յ․ Իրազեկի «Պատմութիւն հնդկահայ տպագրութեան» գրքում (Անթիլիաս, 1986, էջ 142-144) գտնում ենք տվյալ տպագրության մանրամասն նկարագրությունը։ Ըստ Իրազեկի՝ Այբբենարանի հեղինակը տպարանատեր Սարգիս Աղավալյանն է, ով նյութը բաժանել է երկու մասի և հրատարակել երկու հատորով։ Գրքի մեզ հայտնի միակ օրինակը պահվում էր Հայաստանի Պատմության թանգարանում։ ՀԳԳ հավաքածուների ուսումնասիրության արդյունքում պարզվեց, որ առկա է ևս մեկ օրինակ ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարանի «Էդգարյան» հավաքածուում։ Սույն օրինակը վնասված է, մի շարք էջեր պոկված կամ մասամբ պատռված են, որոշ էջեր՝ վերականգնման ենթակա։ Տիտղոսաթերթին նակորդող պատկերը՝ համապատասխան գրությամբ նախորդում է համարակալված առաջին էջին։

Շարվ. 9,5 x 14,5 սմ.